زغالچوب از گذشتههاي دور مورد استفاده مردم بوده است و مردم باستان از سوختن مواد آلي در مجاورت اكسيژن ضعيف زغال چوب توليد ميكردند. اگر چه چوب در مقايسه راحتتر ميسوزد، حمل آن آسانتر است و همچنين بوي حاصل از سوختن آن بسيار مطبوع است، اما زغالچوب نسبت به حرارت و گرمايي كه توليد ميكند حجم كمتري دارد و حرارت آن خيلي هدر نميرود و به همين علت براي ايجاد حرارتي ملايم و يكنواخت از زغالچوب استفاده ميشود.
زغال فشرده یا زغال قالبی، رایج ترین نوع بریکت سوختی است که با گرد زغال چوب ساخته میشود . برای ساختن این ماده، زغال چوب را آسیاب میکنند و گرد به دست آمده را با گونهای چسب که معمولا نشاسته و گاهی صمغهای گیاهی است به همراه برخی افزودنیهای دیگر درهم میآمیزند، سپس مخلوط به دست آمده را تحت فشار و گرما قرار داده و به شکلهای گوناگون (معمولا چهارگوش یا استوانهای و یا تخم مرغی) قالب گیری میکنند. درازا و پهنای این بریکتها معمولا بین ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر است .
افزودنیهایی که ممکن است برای ساخت زغال فشرده به کار رود شامل آهک، گرد زغال، ,…… و خاک اره است. در كشور ما سالانه بيش از ۵۰ هزار تن زغالچوب مورد استفاده قرار ميگيرد كه با در نظر گرفتن ميزان زغالچوب صادراتي به كشورهاي عربي حوزه خليجفارس، اين رقم به ۱۰۰ هزار تن در سال افزايش خواهد يافت.در حالي كه براي توليد زغال چوب مورد نياز كشور به روش سنتي سالانه بيش از ۳۰۰ هزار تن از چوب تنه و شاخههاي درختان قطع و جمعآوري ميشود كه نهتنها سبب تخريب و از بين رفتن جنگلها و منابع سبز كشور خواهد شد بلكه انتشار دود حاصل از فرآيند تبديل چوب به زغالچوب نيز صدمات جبرانناپذيري را در افزايش آلودگيهاي زيست محيطي به همراه خواهد داشت.
در حاليكه دود حاصل از اين فرآيند داراي مواد بسيار ارزشمندي از نظر صنعتي و اقتصادي است كه ميتواند در زمينههاي مختلفي مورد استفاده قرار گيرد؛ اما اگر بتوانيم در توليد زغالچوب روشهاي جديد را جايگزين روشهاي سنتي كنيم ميتوانيم علاوه بر افزايش كيفيت محصول نهايي، معايب و پيامدهاي نامطلوب ناشي از اين فرآيند را نيز به حداقل برسانيم. همچنين استفاده از ضايعات كشاورزي به جاي استفاده از شاخههاي درختان جنگلي نيز ميتواند نقش مهمي در گسترش و توسعه فناوريهاي سبز داشته باشد بدون اينكه نابودي جنگلها را به همراه داشته باشد.
خط تولید زغال بریکت
بریکِت Briquette یا Briquet که خشته و خوشسوز نیز خوانده میشود، معمولاً به مواد سوختنی فشردهشده و قالبگیریشده گفته میشود. علاوه بر مواد سوختی، قطعات و برادههای ریز و درشت فلزی، مواد آلیاژی، خرده قطعات نسوز و برخی مواد دیگر را نیز برای استفاده مجدد به شکل بریکت درمیآورند .
بریکتهای سوختی (Fuel briquettes) شامل بریکت زغال چوب (زغال فشرده)
بریکت انواع زغال سنگ و بریکت مواد گیاهی (بیوماس) است . معمولا به دلیل دانسیته بالا ، حجم کم و حرارت دهی بالای تولید زغال بریکت ،دارای سود قابل توجهی برای تولید کننده هستند . معمولا برای مواد اولیه در دستگاه های تولید زغال بریکت میتوان از پوسته نارگیل ، خاک اره ، تراشه های چوب و … استفاده نمود ولی باید توجه داشت که این مواد باید دارای حداقل ۱۰ درصد تا ۱۵ درصد رطوبت باشند و حداکثر اندازه آنها بین ۵ تا ۷ میلیمتر باشد . در تولید زغال بریکت، زغال هایی را تشکیل می شود که دارای چگالی ۲۰۰ تا ۳۵۰ کیلوگرم در هر متر مکعب هستند و بعد از سوختن در کوره هر متر مکعبی بین ۷۰۰۰ تا ۸۵۰۰ کیلو کالری انرژی تولید می کنند.
اجزاء تشکیل دهنده خط تولید زغال بریکت شامل:
- آسیاب : برای خرد و پودر کردن مواد اولیه
- میکسر : برای مخلوط کردن مواد اولیه و چسب
- قالب زن : برای شکل دادن به محصول که میتواند بصورت ماردونی یا پنوماتیکی باشد.
- کوره : برای سوزاندن خاکه و تبدیل به زغال استفاده میشود.
روش تولید به این صورت می باشد که مواد اولیه ابتدا داخل آسیاب بصورت پودر آسیاب می شوند و سپس در میکسر با چسب های مورد نظر ترکیب می شوند و خمیر بدست آمده داخل قالب زن قرار می گیرد و پس از قالب خوردن به اندازه های دلخواه در کوره سوخته و به زغال تبدیل می شود .